SCRABBLE na świecie

Gra słowna wymyślona przez bezrobotnego architekta, Alfreda Butts'a w 1931 roku. Aż do roku 1948 gra pozostała znana tylko przyjaciołom twórcy. Obecnie jedna z najpopularniejszych gier słownych na świecie. Początki światowego sukcesu Scrabble należy datować na rok 1952, kiedy to gra trafiła do sieci supermarketów, a sprzedaż skoczyła z kilkunastu do kilkuset kompletów dziennie. W ciągu roku sprzedano milion zestawów. Gra rozpoczęła systematyczny podbój reszty świata, najskuteczniejszy w Wielkiej Brytanii i Francji (gdzie tę grę najbardziej lubi 42% osób, podczas gdy na przykład szachy - 12,5%). We Francji blisko 10 tys. graczy skupionych jest w prawie 700 klubach zrzeszonych w tamtejszej federacji. W Wielkiej Brytanii kluby dzielą się na "dorosłe" i szkolne, a w sumie jest ich ponad 600.



SCRABBLE w Polsce

W Polsce gry oparte na zasadach Scrabble pojawiły się na przełomie lat 70-tych i 80-tych. Najpierw (1979) była to "Krzyżanka" Lecha Pijanowskiego, następnie (1983) pojawiła się "Gra w krzyżówkę" Marka Penszki. W roku 1986 Jacek Ciesielski rozpoczął kilkuletnią popularyzację Scrabble w Polsce. W tej wersji po raz pierwszy można było układać inne części mowy niż rzeczowniki, aczkolwiek nadal zasady dopuszczalności słów były o wiele bardziej rygorystyczne niż obecne. I Ogólnopolski Turniej Scrabble pod patronatem tygodnika "Razem" odbył się 11 kwietnia 1987 roku w Warszawie. Turniej wygrał Arkadiusz Karasiński, zostając pierwszym nieoficjalnym Mistrzem Polski, a zadebiutowali na nim między innymi gracze znajdujący się wysoko na obecnej liście rankingowej - Edward Stefaniak i Michał Derlacki. Pod patronatem "Razem" rozegrano jeszcze trzy Ogólnopolskie Turnieje Scrabble, których zwycięzcami zostali Andrzej Krystera (Poznań; listopad 1987), Ryszard Dębski (Zaborów; październik 1988) i Henryk Fido (Wałbrzych; październik 1989). W Poznaniu po raz pierwszy grano na obecnym zestawie liter, składającym się ze 100 płytek i nie zawierającymi "q", "v", ani "x". W Wałbrzychu z kolei grano systemem "high score", czyli na największą liczbę małych punktów, co wymuszało grę otwartą, bez blokowania. Mimo to układano wtedy mało skrabli - rekordowo 10 w 17 partiach, ale nie wyłożenie żadnego nie należało do rzadkości. W listopadzie 1989 na warszawskim Żoliborzu powstał pierwszy klub Scrabble, założony przez Michała Derlackiego, któremu na pierwszym spotkaniu towarzyszyli późniejszy czterokrotny mistrz Polski Tomasz Zwoliński i Marcin Skrzyniarz. Wkrótce dołączyli do nich Paweł Stanosz i Zdzisław Szota.